تصحیح چند خطا در دیوان فرّخی سیستانی

نویسندگان

محمود ندیمی هرندی

تهمینه عطائی کچوئی

چکیده

از دیوان بیشتر شاعران عهد غزنوی، دست نوشتة کهن و معتبری به دست نداریم. آنچه از آثار آنان به چاپ رسیده، غالباً بر اساس نسخه های متأخّر، تصحیح و عرضه شده است. در این چاپ ها به دلایل گوناگون خطاهایی راه یافته است که در لفظ و معنی، از صورت اصلی خود دور شده اند. از جملۀ این شاعران، فرّخی سیستانی است که در اهمّیّت و تأثیر او در شعر فارسی تردیدی نیست. ما در یک بررسی اجمالی با اتّکا به فرهنگ های کهن (لغت فرس، فرهنگ جهانگیری، فرهنگ رشیدی) و جُنگ بقعة شیخ صفی الدّین اردبیلی نشان داده ایم که کلماتی مانند «چمچاخ، هوازی، پهنه بازی، چاکانیدن، هندوان، بسغده» در دیوان چاپی فرّخی، دستخوش تحریف و تبدیل شده اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ضرورت تصحیح دوبارة دیوان فرخی سیستانی

از تصحیح دیوان فرخی سیستانی شصت سال می‌گذرد. تصحیح این دیوان در آن روزگار با امکانات و نسخه‌های در دسترس، کوششی ستودنی است؛ اما ابیات بسیاری در چاپ دبیرسیاقی وجود دارد که به سبب روش تصحیح و دسترسی‌نداشتن ایشان به نسخه‌های بهتر و بیشتر، معنای مناسبی ندارد. نویسندگان این جستار به بیش از هفتاد نسخه از دیوان این شاعر بزرگ دسترسی یافتند؛ از میان آنها ده نسخة مهم‌تر تهیه شد و سرانجام شش نسخۀ باارزش ب...

متن کامل

اجتماعیات در دیوان فرخی سیستانی

ادبیات هر قومی یکی از ارکان عمد? فرهنگ آن قومست. ادبیات فارسی هم به عنوان یکی از ارکان فرهنگ ایرانی، تنها مجموعه ای از کلمات و واژگان زیبا و موزون نیست بلکه «لای? پنهان تاریخ مردمی است که حقیقت جانشان همیشه واژون و وارون نمایانده شده و تنها وسیله ای است که ملّتی در پناه آن ژرف ترین احساسات، سنگین ترین رنجها و پیچیده ترین نیازها و سرکوب شده ترین آرزوها و پایمال شده ترین حقوق و خواستها و نازترین ر...

15 صفحه اول

ترکیب سازی در دیوان فرخی سیستانی

فرّخی، یکی از شاعران نامدار سبک خراسانی در قرن چهارم و پنجم است که در پهنه ی آسمان تاریخ ادبیات ایران می درخشد. شعر فرخی علاوه بر جنبه های ادبی و مضامین غنایی و سهل و ممتنع بودن از لحاظ کاربرد کلمات و ترکیبات قابل توجّه است. روشن است که توضیح واژگان و تفسیر و تعبیر تصاویر شعری این شاعر طبیعت، مقدّمه ای برای شناخت و تجزیه وتحلیل مهارت های ادبی وی می باشد که به شیوه ی توصیفی،تحلیلی و استشهادی به ا...

تشبیهات و استعارات در دیوان فرخی سیستانی

پس از قرائت دقیق دیوان فرخی سیستانی ابیاتی که دارای تشبیه و استعاره بودند را تفکیک نموده و سپس مشبه هایی که به مشبه به های مختلف تشبیه شده اند را در کنار هم آورده و از تکرار آنها پرهیز کرده ام ابیاتی که به عنوان شاهد مثال آورده شده به همراه آدرس دقیق آنها یعنی شماره ی بیت و قصیده یا قطعه و ... ذکر شده است. عنوان تشبیه مضمر و تفضیل در ابیاتی که دارای چنین تشبیهاتی هستند نوشته شده و در استعاره نو...

15 صفحه اول

نقد روانشناسی باورهای خرافی در دیوان فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی

خرافات معلول زندگی آدمی وعکس العمل او در مقابله با طبیعت و محیط اسرارآمیز پیرامون وی است،که در مواقع حساس و لحظه هایی که عدم اعتماد و اطمینان به آینده وجود دارد حادث می گردد. اغلب خرافه ها در گذشته بخشی از نظام گسترده ی باورهای اجتماعی را تشکیل می دادند به عنوان میراث اجتماعی به افراد رسیده اند . برخی ازعقاید خرافی نیز منشا روانی دارند.این افکار موهوم وخیالی افراد رااز تدبیرمسائل براساس منطق و ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب فارسی

ناشر: دانشگاه تهران

ISSN 9262ـ2251

دوره 4

شماره 1 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023